బాజీరావు మస్తానీ (పాటల విశ్లేషణ)
జాబిలి, జావళి, అందెలు, మరుడు, సాంత్వన, ఉగాది, నిశీధి,
జయభేరి, కుంకుమ, గంధము, కలికి అప్సర,తెమ్మెర, దొంతర, మహారాణి,
బహుమానం, వెర్రి ప్రేమ, స్పర్శ, పాలపుంత , సరాగం, అల్లరి, పచ్చి వెన్నెల, కెందామర
ఇలాంటి అచ్చతెలుగుపదాలకు తెలుగుపాటలు ఈమధ్యనోచుకున్నది తక్కువే.
సవ్యసాచి సంజయ్ లీలా భన్సాలీ తెరకెక్కించిన బాజీరావ్ మస్తానీ సినిమా పాటలు గొప్పగా ఉన్నాయి. ఇలాంటి ప్రతిష్టాత్మకమైన దృశ్యకావ్యానికి పాటల రచన అవకాశం అందిపుచ్చుకున్న రామజోగయ్య శాస్త్రి కూడా అద్భుతమైన సాహిత్యం అందిచారు.
నిన్నటి నిశీధికి ఉదయమాయెను సాంత్వన
చిగురయే ఉగాదిగా వెలిగెనే నిరీక్షణ
లాంటి పంక్తులను గమనిస్తే కేవలం హిందీ పాటలకు తెలుగు అనువాదం కాకుండా ఒక అడుగు ముందుకువేసి తెలుగుతనం అద్ది రచయిత తనబాధ్యత నెరవేర్చటంలో సఫలీపృతులయ్యారు అనుకోవచ్చు.
ఇలాంటి పాటలు రావటం అరుదు.
ఇలాంటి అచ్చతెలుగు సినిమా పాటల్లోకి రావటం, భాషతో పాటూ భావమూ అంతే చక్కగాను చిక్కగాను ఉండటం ఈపాటల సాహిత్యం చాలా అద్భుతం గా కుదిరిందని చెప్పుకోవచ్చు , సంజయ్ లీలాభన్సాలీ సంగీతం కూడా అణువణువునా ఆత్మ నింపుకుని జీవంతో తొణికిసలాడింది. ప్రతిపాటలోనూ సంగీత సాహిత్యాలు పొందికగా అమరాయి.
పాటలకు కూర్చిన ఆర్కెస్ట్రైజేషన్ బాగుంది అని చెప్పి ఆపేయలేం, ట్రెడిషనల్ దేశీయ వాయిద్యాలు విరివిగా ఉపయోగంచినా, ఎంతో కొత్తగాను ఏదో మాయగాను ఉంది.ఈ ఆల్బం లోని ప్రతి పాటలోనూ ఫీల్ చక్కగా ఎలివేట్ అయ్యింది.
గాయనీ గాయకుల ఎపిక కూడా అద్భుతమే, ఒక్కొక్కళ్ళు పాటలకి ప్రాణం పోశారు, వాళ్ళ శక్తి కొలదీ తెలుగుదనం నింపారు. శ్రేయాగోషల్ ముఖ్యంగా. వింటున్న కొద్దీ నచ్చే పాటలు ఇవి.
ముఖ్యంగా చాలా వరకు తెలుగు పాటల్లా కాకుండా ఈసినిమా లో పాటలు కథను నేరేట్ చేస్తూ ఉన్నాయి. పాత్రల స్వభావం తాలూకూ పదాలను, భావాలను ఉపయోగించటం చూడచ్చు.
చక్కని అభిరుచి ఉన్నప్పుడు ఇలాంటి మంచి పాటలు వస్తుంటాయి.
ఇలాంటి అరుదైన సినిమాకి సింగిల్ కార్డ్ అవకాశం రావటం రామజోగయ్య గారి అదృష్టం ఐతే.. ఆ పాటలకి ఆయన అందించిన సాహిత్యం ఆ అదృష్టం వెనక ఉన్న అర్హతని చెప్పకనే చెప్పేస్తుంది.
తెలుగు హల్లుల్లో క,చ,ట,త,ప వర్గాల్లో రెండవ అక్షరం లిపిలో అంతరించిపోయినా ఇంకా నుడికారంలో కొనసాగుతోంది. ఆ అక్షరాలు ఉదాహరణకి కాలిఫోర్నియా, గాబీ, గారీ(గ్యారీ అని వ్రాస్తున్నాం ప్రస్తుతం) , జాన్, మంజాన , జూ ఇలాంటి పదాలు పలకటానికి ఉపకరించేవి. సరళం గా చెప్పాలంటే జాన్ కి అమెజాన్ పదాలు పలికినప్పుడు ఉండే తేడా. ఈ తేడా గమనించి పాడటం తెలుగు పట్ల గౌరవం పాటించిన గాయనీ గాయకులకు అభివందనం.
మస్తానీ:
మస్తానీ పాడే ప్రేమగీతంగా వచ్చే ఈ పాటకు శ్రేయాఘోషల్ గానం అద్భుతం.
సాకీలో దివినించి జారె జర జరా/కలికి అప్సర కలల తెమ్మెర /పగడాల సొగసుల దొంతర అంటూ నచ్చిన కళ్ళలో విచ్చిన కెందామర అని వ్రాయటం చాలా బాగుంది. మరువాల పవనంలా పరువాల దవనంలా తోపాటు కెందామర లాంటి పదం వాడిన రచయితను మెచ్చుకోవచ్చు.
పాటంతా నిజాయితీగా ఉండే సింపుల్ ఎక్స్ప్రెషన్సే అదే ఈపాటలో అందం
బహుమానమై నీదానిగా తరించా ప్రేమలో/వద్దన్నా ప్రపంచం, జన్మం నీకు సొంతం
అదో వెర్రి ప్రేమై నిన్నే చేరుకున్నా/కళ నీవే కాంతి నీవే మస్తానీ శ్వాసలో
ప్రియం తీయనైన అపాయం, నేలంతా గెలిచాననిపించే కేరింతయ్యావే ఇవి కూడా బాగున్నాయి.
ఎదలో నిన్నే లిఖించా:
ఎదలో నిన్నే లిఖించా గీతార్ధసూక్తిగా/విధిగా నిత్యంపఠించా ఖురాను పంక్తిగా
ఉసురాడు ఈద్ ఉత్సవమై ప్రాణాలు నిలిపినావే
రుధిరాన శాసనంలా ఎన్నటికీ జత నువ్వే
అద్భుతం, పాత్రల్లోంచి పుట్టే ఎక్స్ప్రెషన్లు ఇవి .. పాటలు పాత్రలని ప్రతిబింబించటం కథకు దగ్గరగా ఉండటం మంచి పరిణామం
ఏడాది పొడవు చైత్రం ఈ ప్రేమ చిత్రమే/ప్రేమన్న చిన్న ఈ మాటకు లేదు కాలమే/నిండార తనలొ ఒదిగున్నది విశ్వగోళమే super.
మహాలింగా:
ఇది ఊపున్నపాట, ప్రతి పదం పాటలో ఎనర్జీ నింపింది. రామజోగయ్య పాటల రచనా చాతుర్యానికి ఈపాటలోని పదప్రయోగాలు మచ్చుతునక. ఎక్కడా ఇది డబ్బింగ్ పాట అని అసలు అనిపించదు.
Singers: Divya Kumar, Mani Iyer, Arun Ingle, Kaustubh Datar అంతా తెలుగువాళ్ళేనేమో అనిపించింది.
మనమింతే ఉడుకు సరుకు/కత్తివేటు కరుకు చురుకు
మోగించు ధిన్నకు ధిన్నకు మహలింగా
ఎదలు చెదిరి బెదురుకుని/తగని పొగరు వదులుకుని
ముడిచింది వైరిగణం ఉన్న తోక
మీరా చిత్తచోరా: Singers: Shreya Ghoshal, Pt. Birju Maharaj
ఇంకో చక్కని మెలోడీ , ఈ పాట ఒక కీర్తనలా ఉంది. అన్నీ చక్కగా కుదిరాయి.
పాటల పోటీల్లో రాబోయే రోజుల్లో వినే అవకాశాలున్నపాట అనిపిస్తోంది.
ఈపాటలో అన్నీ perfect.
జయభేరీ విజయగీతిక:
ఒక వీరునికి స్వాగతం పలికే గీతంలా అనిపించే ఈపాట తెలుగులో అద్భుతంగా కుదిరింది, హిందీ కంటే కూడా అనిపించింది. గగనమే కీర్తిపతాక , ప్రియస్వాగతం లాంటి ఎక్స్ప్రెషన్లు చాలా బాగున్నాయి
జయభేరీ విజయగీతిక ప్రియస్వాగతమన్నది వేడుక
గంధముపూసి మాలలువేసి స్వాగతమన్నది వేడుక
నిత్యవిజేతకు భాగ్యవిధాతకు/గగనమే కీర్తిపతాక/సాటిపోటి లేనేలేరు ఎందాక ||జయభేరీ విజయగీతిక||
Singers: Payal Dev, Shashi Suman, Kunal Pandit, Prithvi Gandharv, Rashi Rraga, Geetikka Manjrekar, Kanika Joshi - did excellent job.
మహాలింగాతో పాటూ ఈపాటకూడా హిందీకన్నా తెలుగులో ఇంకా బాగుంది. This song has life all over it.
బంగారిపోరి: Singers: Shreya Ghoshal, Neeti Mohan, Mayuri Patwardhan, Archana Gore, Pragati Joshi
చిర మాంగల్య భోగ భాగ్యాల గౌరి కరుణించు సంబరంగా /
నీ ప్రాణమైనాడు నా ఐనవాడు/మన ఇద్దరి పాపిట కుంకుమ చెరిసగమే
పాట సన్నివేశానికి అతికినట్టు సరిపోయే సాహిత్యం.
శ్రేయాఘోషల్ చాలా బాగా పాడిన ఈపాటలో,ఆమె కొన్ని టిపికల్ తెలుగుపదాల(జాబిలి , జావళి) ఉచ్చారణ బాగుంది
తెలుగు హల్లుల్లో క,చ,ట,త,ప వర్గాల్లో రెండవ అక్షరం లిపిలో అంతరించిపోయినా ఇంకా నుడికారంలో కొనసాగుతోంది. ఆ అక్షరాలు ఉదాహరణకి కాలిఫోర్నియా, గాబీ, గారీ(గ్యారీ అని వ్రాస్తున్నాం ప్రస్తుతం) , జాన్, మంజాన , జూ ఇలాంటి పదాలు పలకటానికి ఉపకరించేవి. సరళం గా చెప్పాలంటే జాన్ కి అమెజాన్ పదాలు పలికినప్పుడు ఉండే తేడా. ఈ తేడా గమనించి పాడటం తెలుగు పట్ల గౌరవం పాటించిన గాయనీ గాయకులకు అభివందనం.
నాతో ముఖాముఖి: ఈపాటలో ఉపయోగించిన సాంత్వనం , ఉగాది, నిశీధి లాంటి పదాలు హైలైట్, ఒక డబ్బింగ్ పాటకి ఇలాంటి పదాలు వాదటాన్ని తెలుగువాడిగా సంతోషం కలిగింది. ఒక తెలుగువాడు మాత్రమే వ్రాయగలిగే ఎక్స్ప్రెషన్స్ , మరోసారి రామజోగయ్య సత్తా చాటారు.
నిన్నటి నిశీధికి ఉదయమాయెను సాంత్వన
చిగురయే ఉగాదిగా వెలిగెనే నిరీక్షణ
ఇసుమంత నీ దయే .వెన్నెలాయెను బ్రతుకున
అపురూపం అతిమధురం/దేవా నీ కరుణ
గజాననా: ఈపాట ట్యూన్ సాయిబాబా హారతి పాట (జయదేవ జయదేవ దత్తా అవధూత) లా ఉంది. కానీ పాటలో మూడ్ ని ఎలివేట్ చేసే మ్యూజిక్. ఒక ఉద్వేగం కలుగుతుంది పాట వినేటప్పుడు. సినిమాలో ఏదో ఒక కీలక సన్నివేశానికి ఉపయోగపడి ఉంటుంది.
సాధారణం గా డబ్బింగ్ పాటలకు ఉండే చిక్కులు
1. మాత్రుకలోని భావాన్ని అనుసృజించటం కాకుండా మక్కీకి మక్కీ దింపాల్సిరావటం
2. వేరే హలంత భాషలోని ట్యూన్ కు తెలుగు సాహిత్యం కిట్టించినట్లు ఉండటం
3. పరభాషా గాయనీగాయకుల ఉచ్చారణా దోషాలవల్ల పాటలో ప్రేక్షకుడు లీనమవ్వలేకపోవటం
ఈమూడు చిక్కులూ ఈపాటల్లో కనపడవు పైగా సగీతం రసమయాత్మకంగా అసలు తెలుగు పాటలే మొదట చేశారేమో అనిపించేలా ఉంటే. గాయనీ గాయకులు ఉచ్చారణపై చాలా శ్రధ్ధ చూపినట్లే కనపడుతుంది. జాబిలి, జావళి లాంటి పదాలలో ' జ ' అక్షరాన్ని పలికిన విధానం లో ఉన్న తేడా గమనించి పలకటం ఒక ఉదాహరణ. ఇలా దాదాపు అందరు గాయనీ గాయకులూ ఉన్న పరిధి మేరకు నిజాయితీగా కృషిచేశారని చెప్పుకోవచ్చు.
ఇలాంటి అరుదైన సినిమాకి సింగిల్ కార్డ్ అవకాశం రావటం రామజోగయ్య గారి అదృష్టం ఐతే.. ఆ పాటలకి ఆయన అందించిన సాహిత్యం ఆ అదృష్టం వెనక ఉన్న అర్హతని చెప్పకనే చెప్పేస్తుంది. Ramajogaiah Sastry Darivemula gaaru Kudos! మీపై గౌరవం మరింత పెరిగింది.